فیزیولوژی ورزشی کودکان

منابع

Sports physiology of children

کتاب فیزیولوژی ورزشی کودکان برای دانشمندان، پزشکان، پرستاران، استادان و مربیانی که در تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان فعالیت می‌کنند مفید خواهد بود. اما مخاطب اصلي آن دانشجویان دوره­‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد علوم ورزشی هستند. با فرض درک اصول اساسی فیزیولوژی ورزش، هدف اصلي این کتاب ايجاد بازنگري كلي و استخراج سريع در زمينه فیزیولوژی ورزش كودكان مي‌باشد.

فیزیولوژی ورزشی کودکان

موضوعات فصول طوری انتخاب شده‏اند که پوشش جامعی از محتوای بخش‌هاي آموزشي در فیزیولوژی ورزش كودكان در برنامه علوم ورزشی را تامین کنند. هر فصل با فهرستي از هدف ‏های یادگیری شروع می‏شود و با یک خلاصه و بازبینی نکات کلیدی پایان می‌یابد. همچنین فصل­‌ها حاوی منابع گزینش شده برای خوانندگان علاقمند به موضوعات خاص می‏باشند و نیز به فصل­‌های دیگری هم ارجاع داده می‏ شوند که موضوعات خاص به تفصیل بررسی شده‌اند. لیستي از اطلاعات بیشتر در پایان هر فصل برای آنان که می‏ خواهند این موضوعات را به طور عميق دنبال کنند فراهم شده است. تمام نویسندگان این کتاب از استادان و پژوهشگران مجرب در زمینه فیزیولوژی ورزش كودكان مي‏باشند. فصل 11 تا 14 توسط گروه فارغ التحصیلان مرکز تحقیقات ورزشی و بهداشت کودکان در دانشگاه اكستر نوشته شده است.
اگرچه افزایش چشم‌گير تحقیقات منتشر شده در دهه گذشته، درک فیزیولوژی ورزش کودکان را افزایش داده است، اما نسبت به پژوهش‏ های انجام شده دربزرگسالان کمتر می‏ باشد. کودکان و نوجوانان، بزرگسالان کوچک نیستند و تکنیک ‏ها و تجهیزات پژوهشی بزرگسالان، اغلب برای افراد نوجوان متناسب نمی‏باشد. حضور کودکان در تحقیقات غیر درمانی اهّمیت مسائل اخلاقی را افزایش می‏دهد که در فصول بعدی به طور مفصل بحث شده است (همچون تحقیق پزشکی نیکولسون 1986 در مورد کودکان،‌ نشر دانشگاه آکسفورد). هرچند منابع مربوط به تحقیقات اخلاقی در كل متون عنوان شده است، جزئيات اين مباحث در فصول بعدي به تفصيل بحث شده است. اما،‌ محقّقان باید دقیقاً در نظر داشته باشند که آیا شيوه‏ هاي تحقيقي که آن‌ها به‌کار می‏ برند، برای شرکت کننده ‏های جوان اخلاقی می‏ باشد یا خیر؟ چندین تکنیک كه اغلب به طور معمول و همانند بزرگسالان مورد استفاده قرار مي‏ گيرد (مثل نمونه‌برداری عضلانی) معمولاً برای تحقیق با کودکان سالم، قابل قبول نیستند و فیزیولوژیست‏ های كودكان باید روش ‏هاي تجربي غير تهاجمي را براي سوالات تحقيقي، جستجو كنند.

تحقیقات مرتبط با پاسخ‏ هاي فيزيولوژيكي ورزش نسبت به سن، رشد، بلوغ و جنسیت در كودكان با چالش ‏های بسیاری همراه مي‏باشد. هدف از ارائه اين كتاب، تحريك علاقه به فیزیولوژی ورزشی کودکان و تشويق دانشمندان علوم ورزشی به برنامه ‏هاي تحقيقاتي و پيشرفت در درك فيزيولوژي ورزش كودكان مي‏ باشد.

براين باور، معتقدم كه کودکان، از لحاظ فیزیولوژیکی واقعاً بزرگسالان کوچک نیستند. در هر حال به نظر مي‏رسد، نبايد تفاوت ويژه‌اي بين كودكان و بزرگسالان قائل شد. برای مثال، این سوال را مطرح مي ‏كنيم كه آیا کودکان نسبت به بزرگسالان در يك سطح خاص، فشار بيشتري را متحمّل مي‏ شوند يا برعكس با فشار كمتري مواجه می‏ شوند؟ براي يافتن پاسخ اين سئوال، مي ‏توان به مقياس درك فشار بورگ مراجعه كرد كه تاکنون تفسيرهاي گوناگوني از آن گزارش شده است. با توجه به پژوهش‌های انجام شده و تجربيات شخصي به اين نتیجه رسیده‌­ام که بچه‌­های کوچک‌تر، دویدن بر روی نوارگردان را نسبت به بزرگسالان آسان‌تر انجام می‏ دهند، اگر چه بیشتر پژوهشگران با نظر من مخالف هستند.

براي خستگی بی ‏هوازی، بیشتر از تيم اسكواش پسران انگليسي 12و10، 8 ساله استفاده شد. با اندكي توجه خواهيم ديد كه اگر این گروه از پسران يك سري از فعاليت را به‌صورت بی‏ هوازی انجام دهند(تمرين سایه زدن)، مثلاً در دوره­‌های 30 ثانيه­‌ايي دویدن از يك نقطه به نقطه ديگر با حداكثر شدت و با دوره­‌های ‌30 ثانیه‏ ای استراحت فعّال، این گروه ‏های سنی (اگر به آن‌ها اجازه دهيم) می­‌توانند اين آزمون را 15 یا حتی 20 بار تکرار كنند، در حالی که گروه‌های بزرگسال‌­تر 14، 16 و 19 ساله، سريع‌تر خسته مي‏ شوند و در نهايت مي‌­توانند 10 تكرار انجام دهند. آیا پاسخ این مسئله ناشي از تفاوت‌هاي بلوغي در واكنش به لاکتات خون می ‏باشد؟
دانستن این موضوع که سطح بدن (رویه‏ ی سطحی) يك فرد هشت ساله نسبت به یک فرد بزرگسال ممکن است تا 40 درصد بیشتر باشد، به توضیح این مسئله که چرا کودکان در مقابل اختلال تنظیم دما در آب سرد یا هوای بسیار گرم در معرض خطر بيشتري قرار دارند، کمک مي‏نماید. حتي به درک این موضوع نیز کمک مي‏ کند که چگونه بچه‌­ها از غوطه وری (غرق شدن) در آب سرد، به مدت بیش از نیم تا يك ساعت می‏توانند جان سالم به در ببرند با توجه به اينكه، سرعت سرد شدن آن‌ها خیلی سریع آغاز می‏شود، لذا تاثیر برودتی واقعاً تاثيرگذار و نجات دهنده است.

با این وجود، دانش و علم در یک سو و عمل و واقعيت در سوی دیگر هستند که يكسان و برابر نمی‌باشند. زماني كه مربی اسکواش پسرم بودم (مولف) در سن 8 سالگي­‌اش یک ردیف طولانی از توپ‌­ها را برای او می ‏انداختم و انتظار داشتم تا پرتاب بالا سری و پشت دستی را یاد بگیرد. به تدریج او این مهارت را یاد گرفت و به خوبی به توپ ضربه می ‏زد، امّا در هنگام پايين آوردن راكتش گفت: خیلی گرمم شده آيا اجازه استراحت و توقف نمي‌دهي؟ آن وقت من به چهره قرمز پسر کوچولو نگاه کردم و بدون توجه به اينكه پاسخ تنظیم دمای عمومی و فعاليت غدد عرق در اين گروه سنی بسيار ضعيف است، از تكرار كار او و اجراي تكنيك‏ هاي او لذت مي‏ بردم.
در يك نشريه علمی در سال 1983، كه در مورد طب ورزشي مربوط به کودکان بود، بار اُر اولين نشريه تحت عنوان ورزش و كودكان را منتشر ساخت. چند سال قبل، پروفسور بار دوره‏ی فرصت مطالعاتی را با پروفسور آرمسترانگ در اكستر گذراند. من هر دوي آن‌ها را ملاقات كردم و اين سئوال را مطرح كردم که کدام یک از آزمايشگاه‌­هاي ورزشی كودكان پیشتاز بوده است؟ من به بار گفتم كه آزمایشگاه شما پيشگام بود، ولي بار اين را نپذيرفت و گفت آزمايشگاه نيل مقدم‌­تر است و نتوانستند براي سئوال من پاسخ قانع كننده‌­اي را ارائه دهند. قابل توجه است که دركتاب حاضر، از فصل 11 تا 14 از تحقيق و پژوهش‌هاي دانشجويان فارغ التحصیل که در رابطه با اجرای بدني كودكان و نوجوانان تحقیق کرده‌اند، استفاده شده است و در خلال آن از متون علمی هم بي‌بهره نبودند.

فهرست موضوعات فصل14 همان آن چیزی است كه افراد تمایل دارند بدانند. از رشد، سنجش و متابولیسم گرفته تا استقامت، ورزش با شدت بالا، عملکرد قلبی و ریوی، جنبش‏ های اکسیژن و آمادگی هوازی همه را در بر می‏گیرد. محیط، درک فشار، واکنش به تمرین و هدایت ورزشکاران جوان تا فینال از نظر سلامتي و فعّالیت فیزیکی، فصل حیاتی می‏ باشد. علم فیزیولوژی کودکان در بسیاری از موارد با افراد بزرگسال و جوان وابسته است كه شامل طب ورزش،‌ علم ورزش، مربیگری ورزش و تربیت بدنی مي‏باشد. اين متون دامنه اي از كيفيت محتواي علوم ورزشي و پایگاه‏ هاي اخبار دقیق را در تمامی سطوح، قابل دسترس و فراهم مي‏ سازد.
مسلم است که کودکان ستون­‌ها و تنه‌­های اصلی جامعه‏ اند و یک کتاب، قاصر از آن است كه بتواند به طور فشرده تمامي موضوعات مرتبط با فیزیولوژی ورزش، فعّالیت و سلامتي را بيان كند و نمی‏تواند اهّمیت اين موضوعات را به‌ویژه زمانی که ناسازگاری‌های فیزیولوژیکی نگران کننده‌ای در آمادگی و از بين بردن چربي و بیماری وجود داشته باشد، برآورده کنند. داده‌ها و اطلاعات فیزیولوژیکی و پزشکی در زمينه كودكان در متون علمی پراکنده شده‌اند و با عدم پيوستگي و یکپارچگی مطالب همراه هستند. اين اطلاعات نه تنها به خوبی ارائه و بازبینی نشده‌اند، بلکه همه در يك بخش به صورت گزارش و مبحث كلي تدوين شده‌اند.
نشریه فیزیولوژی ورزشی كودكان، اطلاعات قابل دسترس زيادي را ارائه مي‏دهد و به همین دلیل پيش‌بيني مي‌شود كه طیف زیادی از خوانندگان، از اين مطالب استقبال خواهند کرد. ویراستار نيل آرمسترانگ و 13 نفر از همکاران او به­‌خاطر موفقیت­‌هاي عالی در اين متون، مورد تشويق قرار گرفتند.

کتاب حاضر مشتمل بر 14 فصل می‌باشد که آگاهي از آن هنگام اجراي فعاليت ورزشي کودکان و نوجوانان ضروري به نظر مي‌رسد. اين بخش‌ها شامل رشد و نمو، سوخت و ساز، قدرت و فعالیت ورزشی با شدت بالا گرفته تا عملکرد قلبی – ریوی، جنبش شناسی اکسیژن، آمادگی هوازی، شرایط محیطی، درک فشار تمرین، پاسخ به تمرین، ورزشکاران جوان و فصل نهایی در مورد فعالیت های جسمانی و تندرستی مي‌باشد. مطالب اين كتاب جهت پژوهشگران، پزشکان، معلمان و مربیانی می باشد که با کودکان و نوجوانان سروکار دارند، و به طور ویژه برای استفاده دانشجویان و دانش آموختگان علوم ورزشی تدوین گردیده است. کتاب حاضر دانشجویان را گام به گام با مباحث اولیه درباره رشد و نمو آشنا کرده و سپس پاسخ و سازگاری به تمرینات ورزشی را در کودکان مورد بررسی قرار می‌دهد و پنجره جدیدی را به سوی فیزیولوژی ورزشی کودکان می‌گشاید.
هر فصل با فهرستی از اهداف یادگیری شروع شده و با یک خلاصه و نکات کلیدی پایان می‌یابد. همچنین در انتهای هر فصل فهرستی از منابع به کار گرفته شده درباره موضوعات آن فصل ارایه شده و فهرستي از اطلاعات بیشتر برای کسانی که می‌خواهند موضوع آن فصل را به طور عمیق دنبال کنند، فراهم شده است.

آنچه در کتاب فیزیولوژی ورزشی کودکان می خوانید :

فصل اول رشد و بلوغ
فصل دوم تفسیر عملکرد مرتبط با اندازه بدن
فصل سوم قدرت عضلاني
فصل چهارم متابولیسم فعالیت ورزشی
فصل پنجم فعالیت ورزشی با شدت بیشینه
فصل ششم عملکرد ريوي
فصل هفتم عملکرد قلبی عروقی
فصل هشتم آمادگی هوازی
فصل نهم جنبش‌شناسی جذب اكسیژن
فصل دهم پاسخ به تمرین
فصل یازدهم فعالیت ورزشی و شرایط محیطی
فصل دوازدهم درک فشار
فصل سیزدهم ورزشکاران جوان
فصل چهاردهم فعاليّت جسماني و سلامت