ورزش،سازمان ها و اماکن ورزشی معلولین

معرفی کتاب ورزش،سازمان ها و اماکن ورزشی معلولین

بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی حدود 15٪ از جمعیت جهان با نوعی از معلولیت زندگی می‫ کنند. (درگاه اینترنتی سازمان بهداشت جهانی) و بر طبق آمار سرشماری سال 1390، تعداد 1017659 نفر در ایران دارای حداقل یک معلولیت، نارسایی‫ های جسمی و حرکتی شناسایی شده‌اند (مرکز آمار ایران، 1390). علاوه بر این، درصد ناتوانی در جهان به طور مداوم در حال افزایش است. افزایش حوادث، بیماری‫ های ناشی از آلودگی‫ های مختلف، عوامل ژنتیکی و تغییر هرم سنی جمعیت که بر میزان سالمندان افزوده و معمولا سنین سالمندی توام با معلولیت است(پورسلطانی زرندی و همکاران، 1396)، داده‫ های جهانی و ملی ایران گزارش می‫کند که معلولان در دسترسی به آموزش، اشتغال، فضاها و فرصت‫ های اجتماعی در شرایط نابرابری با افراد بدون معلولیت قرار دارند و مورد تبعیض قرار می‫ گیرند(صادقی فسایی و همکاران، 1393) و از آنجایی که امکان بهره برداری برابر امکانات زندگی از حقوق انکار ناپذیر تمامی افراد هر جامعه است (حیدری، 1390) و معلولین از سهمی برابر با دیگر شهروندان برخوردار می‫ باشند و همانند سایرین حق زیست در اجتماع را دارند، وظیفه جامعه عدالت گستر آن است که تمام مشکلات موجود برای رشد انسان‌ها را از بین ببرد (حلاجی، 1385) و لازم است تا در جهت رفاه حال آنها برنامه ریزی و تلاش شود و اتخاذ تمهیداتی به منظور برخورداری و در اختیار گذاشتن این خدمات خود دلیلی بر به رسمیت شناختن حقوق اجتماعی این افراد و رعایت اصل برابر سازی فرصت‌ها برای کلیه اقشار جامعه خواهد بود(رستگاری، 1388؛ رمضانی قوام آبادی، 1390) همگی معلولین نیازمند برخورداری و دسترسی به سیستم‫ های عمومی جامعه از جمله مراکز درمانی، تجاری، اداری، خدماتی، تفریحی، حمل و نقل، صنعتی، آموزشی، مذهبی و ورزشی می‫باشند و یکی از موضوعاتی که در خصوص زندگی معلولان باید مورد توجه قرار گیرد، مناسب سازی محیط فیزیکی زندگی آنها است. (واترمیر و همکاران، 2016)

معلولین عموما در معرض کم تحرکی طبیعی هستند و این خطر وجود دارد که در اثر کم تحرکی، کارایی قسمت سالم اندام خود را نیز رفته رفته از دست بدهند، مطالعات بسیاری نشان داده‫اند که فعالیت جسمانی و مشارکت در ورزش منجر به بهبود وضعیت عملکرد و کیفیت زندگی در بین افراد دارای معلولیت شده و باعث افزایش اعتماد به نفس، آگاهی اجتماعی و سلامت جسمی و روانی آنها می‫ گردد(سمرقندی، 1388) تمرینات ورزشی می‌تواند مانع افسردگی شود و نقش مؤثری در روحیه افراد ناتوان و بالا بردن عزت نفس آنها دارد. (پوریوسف، 1395) یکی از ضروری‌ترین روش‌های گذراندن اوقات فراغت معلولین که باید به آن توجه زیادی کرد، پرداختن به ورزش است(خضری، 1393) عرصه ورزش و فرهنگ مهم ترین زمینه‫هایی هستند که معلولین را به جامعه معرفی کرده و باعث پیوند این عزیزان با جامعه می‫شود (صادق مالواجرد، 1379) قدرت ورزش به عنوان ابزاری تحول آفرین برای زنان از اهمیت ویژه‫ ای برخوردار است زیرا زنان معلول اغلب بر اساس جنسیت و ناتوانی خود تبعیض مضاعفی را تجربه می‫ کنند. گزارش شده است که 93٪ زنان معلول درگیر ورزش نیستند و زنان، فقط یک سوم ورزشکاران معلول در مسابقات بین‌المللی را تشکیل می‫ دهند. با فراهم آوردن فرصت رقابت و نشان دادن توانایی جسمی زنان معلول، ورزش می‫ تواند به کاهش کلیشه‫ های جنسیتی و برداشت‫ های منفی مرتبط با زنان معلول کمک کند.(درگاه اینترنتی سازمان ملل، دپارتمان امور اقتصادی و اجتماعی معلولیت).

با توجه به اهمیتی که ورزش براي معلولین در بسیاري از زمینه‫ های اجتماعی، فرهنگی و… دارد باید امکاناتی فراهم شود که همه معلولین بتوانند در هر زمان، در هر کجا، با هر فرد یا گروه دلخواه، با هر شدتی که مایل باشند و به هر رشته ورزشی که علاقه مند هستند بپردازند. نشاط، سلامتی جسمی و روانی خود را به سهولت و ارزان ترین قیمت تامین نموده و در کنار آن ظرفیت‌های اخلاقی، رفتاری، اجتماعی و عاطفی شان را رشد دهند.(سبحانی و همکاران، 1394) شرط لازم برای حضور معلولین در ورزش، فراهم بودن زمینه حضور آنها در اماکن ورزشی می‌باشد. ایجاد فضای فرهنگی، تفریحی و ورزشی ویژه معلولین و جانبازان بر اساس موازین و معیارهای شهرسازی(مطابق با وضعیت جسمانی معلولان) به تحقق اهداف یاد شده کمک بسزایی می‫ کند.

(نوری سقرلو، 1393) مجموعه‫ های ورزشی باید طوری احداث شوند که مطابق با استانداردهای جهانی بوده و هم چنین افراد ناتوان جسمی و معلولان نیز بتوانند از آن استفاده کنند. (قیداری و همکاران، 1397) تفاوت‫ های زیادی در دسترسی امکانات ورزشی برای افراد معلول وجود دارد.(اردمان، 2018) و باید وضعیت خاص جسمانی، شدّت و حدّت معلولیت در نظر گرفته شود تا فرد معلول قادر گردد کلیه امور مربوط به خود را به تنهایی و بدون کمک دیگران انجام دهد(سعادتی، 1393).
با توجه به مطالب بیان شده در ایجاد ورزشگاه‌های جدید التاسیس، مدیریت شهری باید نقشه‫ های این ساختمان‫ ها را با معیارهای استاندارد مناسب سازی محیط برای معلولین تطبیق دهند و در زمینه ورزشگاه‫ های قدیمی نیز باید آنها را تا جایی که امکان دارد برای استفاده جانبازان و معلولین بهبود و اصلاح کنند. (سبحانی و همکاران، 1394) با توجه به این که قوانین بین‌المللی ورزش معلولین در تمام دنیا به صورت یکسان وضع شده، آنچه برای کشور ما ضرورت دارد، توجه به این قوانین به صورت عملی تر و واقع بینانه تر است. در این کتاب سعی گردیده مطالب گردآوری شده مطابق با متدها و استانداردهای روز دنیا باشد تا مبنایی برای ارزیابی، طراحی و ساخت اماکن ورزشی جدید برای معلولین و یا ارتقاء کیفیت و تجهیز نمودن و مناسب سازی اماکن ورزشی قدیمی گردد. طراحان و معماران و مهندسان عزیز می توانند از فصل 5 و 6 کتاب بهره گیرند تا اماکن ورزشی معلولین را به سمت اماکن ورزشی اختصاصی مطابق با استانداردهای جهانی و شرایط بهتر سوق دهند تا معلولین و جانبازان عزیز بتوانند به سهولت به ورزش مورد علاقه خود بپردازند و زمینه حضور هر چه بیشتر آنها در عرصه‫ های ورزشی فراهم گردد.

کتاب ورزش،سازمان ها و اماکن ورزشی معلولین

امید است این کتاب نقشی هر چند ناچیز در بهبود وضعیت اماکن ورزشی موجود و طراحی و ساخت اماکن ورزشی جدید برای معلولین و جانبازان عزیزمان داشته باشد.
در فصل اول این کتاب درخصوص تعاریف معلول و معلولیت، تاریخچه معلولیت و انواع و علل بروز معلولیت و آمار معلولین بحث گردیده است. در فصل دوم خوانندگان با تاریخچه شکل گیری حقوق معلولین و حقوق و اقدامات بین‌المللی در رابطه با معلولین و قوانین معلولین در ایران آشنا خواهند شد و در فصل سوم درخصوص اهداف ورزش معلولین که شامل اهداف عمومی و اختصاصی است و ورزش و انواع معلولیت سخن به میان آمده است. در فصل چهارم در خصوص تاریخچه ورزش معلولین در ایران و جهان و تاریخچه سازمان‫ های ورزش معلولین و تاریخچه پارالمپیک و سازمان‫های ورزشی معلولین در ایران و جهان بحث گردیده است و در فصل پنجم خوانندگان با ضوابط کلی طراحی ساختمان‫ های عمومی برای معلولین و طراحی فضاهای ورزشی برای معلولین که شامل شرایط و خصوصیات اماکن، تاسیسات و تجهیزات ورزشی معلولان، عوامل موثر در کاربردی کردن فضاهای ورزشی معلولین، طراحی فضاهای ورزشی برای معلولین و ضوابط و استاندارهای آن آشنا خواهند شد. در فصل ششم اطلاعاتی درخصوص طراحی باشگاه‫ های رشته‫ های ورزشی مختلف معلولین از جمله والیبال نشسته، فوتبال 5 نفره، فوتبال 7 نفره، بسکتبال با ویلچر، وزنه برداری، بوچیا و غیره ارائه شده است و در فصل آخر و هفتم به دو نمونه از مجموعه‫ های ورزشی خارجی و دو نمونه از مجموعه‫ های ورزشی داخلی اشاره گردیده است.

آنچه در کتاب ورزش، سازمان ها و اماکن ورزشی معلولین می خوانید :

فصل 1 : معلولیــت
فصل 2 : حقـوق معلولیـــن
فصل 3 : ورزش معلولیــن
فصل 4 : تاریخچـه ورزش معلولیــن
فصل 5 : اماکـن ورزشـی معلولیــن
فصل 6 : طراحی باشگاه‫ های رشته‫ های ورزشی معلولین
فصل 7 : مجموعه‫ هـای ورزشـی معلولیــن