دوره بندی تئوری و روش شناسی تمرین

منابع

معرفی کتاب تئوری و روش شناسی تمرین

کتاب کلاسیک “تئوری و روش‌شناسی تمرین” به همت تئودور بومپا نقش مهمی در شکل‌گیری و بهبود ساختار روش‌های تمرین در سراسر دنیا ایفا کرده است. این کتاب در نهایت با عنوان “دوره‌بندی: تئوری و روش‌شناسی تمرین” معروف و شناخته شد. از اولین دوره چاپ این کتاب در سال ۱۹۸۳، کتاب دوره‌بندی جدیدترین تحقیقات علمی مرتبط با تئوری تمرین را در بطن خود جای داده است. این کتاب به زبان‌های گوناگونی ترجمه شده است و در سراسر دنیا به عنوان یکی از منابع اصلی دوره‌بندی برای محققین ورزشی، مربیان و ورزشکاران در نظر گرفته می‌شود. برای نگارش ششمین ویرایش کتاب دوره‌بندی: تئوری و روش‌شناسی تمرین، تئودور بومپا با بوزیچلی همکاری کرد تا از توانایی‌های وی در مباحث تحقیقاتی و کاربرد تئوری و روش‌شناسی تمرین برای افزایش کیفیت کتاب بهره بگیرد. ششمین ویرایش این کتاب اطلاعاتی را ارائه می‌کند که بر شناخت و درک فرایند تمرین متمرکز هستند و در عین حال از نتایج تایید کننده تحقیقات در خصوص اصول بنیادی دوره‌بندی، بهره برده است.

ساختار کتاب
ویرایش ششم کتاب حاضر توسط بومپا و بوزیچلی، مفاهیم نوشتاری را در سه بخش کلی ارائه کرده است که در نسخه‌های پیشین نیز به چشم می‌خورد: تئوری تمرین، طراحی و دوره‌بندی و روش‌های تمرین. بخش اول (تئوری تمرین) شامل چهار فصل است که به مفاهیم اصلی مرتبط با تمرین مانند مفاهیم پایه فرایند تمرین (فصل 1)، اصول تمرین (فصل 2)، مؤلفه‌های تاکتیکی، تکنیکی و جسمانی فرایند تمرین (فصل 3)، و متغیرهای مرتبط با توسعه و طراحی برنامه تمرین (فصل 4)، می‌پردازند. این چهار فصل، مربیان، محققین حوزه علم تمرین و ورزشکاران را با مفاهیم ضروری برای شناخت و طراحی برنامه‌های تمرین دوره‌بندی شده که در بخش دوم کتاب ارائه شده‌اند، آشنا می‌کنند.

بخش دوم (طراحی و دوره‌بندی)، مشتمل بر پنج فصل است که مفاهیم متدولوژیک مرتبط با برنامه‌ریزی تمرین را مورد تفحص قرار می‌دهند. این فصول به متون تاریخی اشاره می‌کنند که زمان آغاز و شکل گیری مفهوم دوره‌بندی و همچنین ابزارهای روش‌شناسی برای دوره‌بندی برنامه سالانه توانایی‌های زیست حرکتی را در تاریخ باستان معرفی می‌کند ( فصل 5). آنها در این بخش مباحثی مانند مفهوم‌سازی و طراحی برنامه جلسات تمرین (فصل 6)، روش‌های طراحی و ایجاد سیکل‌های مختلف تمرینی (فصل 7)، مباحث گسترده درباره طراحی برنامه تمرین سالانه (فصل 8)، و روش‌ها ارتقاء عملکرد در زمان‌های مناسب (فصل 9) را پوشش داده‌اند. فصل نهم دانش روز درباره ارتباط درونی بین فشار تمرین و عملکرد را با اطلاعات کاربردی و تجربی ترکیب کرده است، که امکان تعدیل تمرین برای اطمینان از حصول عملکرد بهینه حین رقابت را برای ورزشکاران و مربیان فراهم می‌کند.
فصول مربوط به بخش سوم (روش‌های تمرین)، طراحی برنامه‌های قدرت و توان (فصل ۱۰)، استقامت (فصل 11)، و سرعت و چابکی (فصل ۱۲) را به بحث می‌گذارند. فصل دهم با ارزیابی تمرینات قدرت و توان، اطلاعاتی را در خصوص ارتباط درونی نیرو، سرعت و نرخ تولید نیرو و توان را همراه با اطلاعاتی درباره متغیرهایی که می‌توانند در طراحی برنامه تمرین قدرتی، تعدیل و دستکاری شوند، ارائه کرده است. فصول مربوط به تمرینات استقامت (فصل ۱۱) و سرعت (فصل ۱۲)، به شکل قابل توجهی حجیم‌تر شدند تا بتوان به روز‌ترین اطلاعات مربوط به آزمون‌ها و همچنین ارتقاء این ویژگی‌های مهم عملکرد ورزشی را در بطن‌ آن‌ها جای داد.

مفاهیم جدید در ویرایش ششم
ششمین ویرایش کتاب دوره‌بندی: تئوری و روش‌شناسی تمرین حاوی مفاهیم بنیادی از پنجمین ویرایش کتاب از جمله نمونه برنامه‌های تمرین سالانه، ساختارهای باردهی میکروسیکل و نمودارهایی برای طراحی برنامه‌های تمرین دوره‌بندی شده، است.
تازه‌های ویرایش ششم عبارتند از:
مباحثی درباره اهمیت طراحی برنامه سالانه ویژه ورزش هدف که منحصر به سطح رقابتی ورزشکار است. این مباحث می‌توانند برای غلبه به رویکرد مفهومی اشتباه مبنی بر اینکه می‌توان از یک طراحی و برنامه برای تمام ورزشکاران استفاده کرد، کمک کننده باشند.
افزودن گسترده مفاهیم هماهنگی توانایی‌های زیست حرکتی در فرایند تمرین، در یک فصل بسط یافته.
مفهومسازی تاریخی از دوره‌بندی تمرین و همچنین شفافسازی چندین اصطلاح و مفهوم که به صورت رایج در حوزه تئوری و روش‌شناسی تمرین، مورد استفاده هستند.
به روز رسانی جامع، مبنی بر تجارب مربیگری درباره مفاهیم سازماندهی جلسه، میکروسیکل و ماکروسیکل.
افزودن گسترده مفاهیمی درباره طراحی استقامت ویژه ورزش هدف و فردیسازی آن و همچنین تمایز بین ورزش‌های انفرادی و تیمی در یک فصل مبسوط ارائه شده است. در این قسمت انواع مختلف استقامت و روش‌های ویژه آزمون آن و همچنین طراحی استقامت ارائه شده است. مفاهیم زیربنایی فیزیولوژیک نیز برای این روش‌ها ارائه شده است تا چگونگی اثرگذاری تمرین بر فیزیولوژی ورزشکار را روشن کند.

در دنیای امروز سکوهای قهرمانی در ورزش از آن ورزشکارانی است که تکتک گام‌هایشان را براساس آخرین یافته‌های علمی برمی‌دارند. دنیای ورزش قهرمانی، دنیای کسری از زمان‌ها، مسافت‌ها، وزنه‌ها و امتیازها است که بهبود آن نیازمند ساعت‌ها تمرین هدفمند می‌باشد، تمرینی که بر پایه پژوهش‌های علمی بنا شده باشد. امروز نگاه سنتی به تمرین پاسخگوی نیازهای ورزشکاران نبوده و ناتوان از کمک به آنان در رسیدن به سطوح بالای عملکرد ورزشی است. بنابراین تنها راه موفقیت در بزنگاه ورزشی قهرمانی حرکت در مسیری است که محققان علوم ورزشی پایه‌ریزی می‌کنند. موفقیت ورزشکاران در رشته‌های مختلف ورزشی در دنیا به واسطه پشتوانه علمی مربیان در به کارگیری از علوم ورزشی روز است.
مربیان باید برای تهیه یک برنامه تمرینی جامع و مؤثر برای ارتقای سطح عملکرد ورزشکاران به گونه‌ای تلاش کنند که همه عامل‌های مورد نیاز یک ورزش به ویژه در سطوح قهرمانی یعنی آمادگی جسمانی، روانی، تکنیکی و تاکتیکی ورزشکار، در طول یک برنامه دوره‌بندی شده توسعه یابند و ورزشکار از هر نظر برای رقابت‌های اصلی آماده شود. بیگمان اگر مربی نتواند در طرح تمرین، از اصول علمی حاکم بر تمرین و برنامه‌ریزی آن استفاده کند، با احتمال کمتری می‌تواند آینده ورزشکار را پیش‌بینی کند و امروزه دل بستن به آزمایش و خطا دیگر روا نیست.
کتابی که هم اکنون در پیشرو دارید، حاوی مطالب کاملی از دوره‌بندی تمرین است که هدف اصلی آن استفاده مربیان برای افزایش عملکرد ورزشکاران در میادین ورزشی می‌باشد.
امید است که این کتاب، گام‌های تازهایی برای افزایش سطح علمی و عملی دستاندرکاران امر ورزش داشته باشد.

آنچه در کتاب تئوری و روش شناسی تمرین می خوانید :

بخش 1 تئوری تمرین
فصل 1 مقدمات تمرین
فصل 2 اصول تمرین
فصل 3 آماده سازی برای تمرین
فصل 4 متغیرهای تمرین

بخش 2 برنامه ریزی و دوره ‌بندی
فصل 5 دوره بندی توانایی‌ های زیست حرکتی
فصل 6 طراحی جلسات تمرین
فصل 7 طراحی سیکل های تمرینی
فصل 8 دوره ‌بندی برنامه سالانه
فصل 9 اوج‌ رسانی برای رقابت

بخش 3 روش‌های تمرینی
فصل 10 توسعه قدرت و توان
فصل 11 تمرینات استقامتی
فصل 12 تمرینات سرعت و چابکی