روانشناسی داوری

معرفی کتاب روانشناسی داوری

قضاوت يک حرفه پرچالش، مهيج و ارزشمند است. از طرف ديگر، داوران در معرض سرخوردگي، بدرفتاري و بي حرمتي قرار دارند. تجربه مثبت يا منفي به رويکرد رواني داور در قضاوت بستگي دارد. بسياري از کتاب ها و کلاس هاي داوري بر اهميت جاگيري، مکانيک داوري و آگاهي از قوانين تأکيد مي کنند. با وجود اين داوران برتر، اطمينان، تشخيص، برخورد و قاطعيت را به عنوان ضروري ترين ويژگي هاي قضاوت موفقيت آميز مي شناسد، اگرچه فراگيري اين ويژگي ها هم دشوار باشد.

تفکر کتاب روان شناسي داوري اين گونه آغاز مي شود: از ديدگاه مهم، مسلم است که عوامل رواني در عين ظريف بودن، مهم ترين جنبه قضاوت هستند. ممکن است که بازيکنان، مربيان، تماشاگران و رسانه ها تصور کنند که داوران مي توانند همانند آدم هاي ماشيني فکر و عمل کنند. انکه قضاوت کرده باشد، مي داند که هيچ چيز ارزشمندتر از حقيقت نيست. داوران همانند ورزشکاران و مربيان در معرض فشار و هيجانات زيادي قرار دارند.

بيشتر داوران مجموعه قوانين را مي دانند، سازوکار صحيح داوري را به کار مي گيرند و از مهارت تکنيکي بالايي برخوردارند. اما آنچه که داوران ممتاز را از سايرين متمايز مي سازد مهارت هاي رواني است، که تنها شمار اندکي از داوران در جهت پيشرفت اين مهارت ها اوقات کافي صرف مي نمايند. همانند داوران قديمي هستيم که اغلب در رشته هاي ورزشي مردان و زنان مانند بسکتبال، فوتبال، تنيس، فوتبال آمريکايي، بيسبال، دو و ميداني و واليبال، از سطوح قهرماني ليگ جوانان گرفته تا دانشگاهي، قضاوت کرده ايم. فشارهاي رواني و تصميمات لحظه اي داوران را مي شناسيم و گاه در نيازهاي غيرمعمول قضاوت گرفتار شده ايم. همچنين بطور رسمي در زمينه روانشناسي ورزش آموزش ديدهايم. تجربه عملي قضاوت، تحصيلات دانشگاهي و مباحثه با داوران ديگر انگيزه هاي نگارش کتاب روانشناسی داوری بودند.

اهداف اصلي کتاب روان شناسي داوري عبارتند از:

1. تکيه بر آموزش رواني و ايجاد انگيزش در داوران براي شروع يک برنامه منظم فردي؛
2. توصيف ويژگي ها و مهارت هاي رواني داوران ممتاز،
3. تشريح مهارت هاي رواني، آرام سازي، تمرکز، تصويرسازي ذهني، اطمينان، ارتباط، تدوين هدف. اين عوامل در رسيدن به بالاترين حد توان بالقوه در قضاوت مؤثر هستند.
4. شناساندن راهبردها، برنامه ها و شيوه هاي خاصي که مهارت هاي رواني داوران را توسعه ميدهند.
5. شرح مهارت هاي رواني، به منظور رسيدن به عملکرد بهتر در داوري و بهره وري بيشتر از کار قضاوت.
اين کتاب براساس تحقيق و تجربه نوشته شده است. بسياري از اطلاعات کتاب روانشناسی داوری از طريق تحقيق روي داوران بدست آمده و بسياري از اصول رواني شرح داده شده، از ساير ورزشکاران برگرفته شده است. همچنين با داوران زيادي مصاحبه شده و نظريات و ديدگاه هاي آنان در مورد جنبه رواني قضاوت موفقيت آميز نشان داده شده است.

روانشناسی داوری

بخش اول کتاب روانشناسی داوری ، به آمادگي براي امر قضاوت اختصاص دارد. فصل يکم درباره ويژگي هاي ثابتي مانند اطمينان، برخورد، قاطعيت، تشخيص، صداقت، تمرکز کانوني و انگيزش که خاص داوران ممتاز است، بحث ميکند. در حقيقت، همه اين ويژگي ها، مهارت هاي رواني هستند که مي توان آنها را از طريق تمرين فرا گرفت. موضوع مهم، اختصاص زمان لازم براي توسعه اين مهارتهاست تا هم در کار داوري توفيق بيشتر داشته باشيم و هم از تجربه آن لذت بيشتر ببريم.
فصل دوم درباره چگونگي بهترين آماده سازي براي قضاوت بحث مي کند. داوران همانند ورزشکاران و مربيان براي هر مسابقه به آماده سازي رواني نياز دارند. در اين فصل توصيه ها و دستورالعمل هايي براي آماده شدن ارائه شده است و براين نکته تأکيد شده که شرح مهارت هاي رواني در اين کتاب، داوران را براي ابلاغ هاي آنان آماده خواهد کرد.
بخش دوم کتاب روانشناسی داوری که درباره اهميت مشارکت با بازيکنان و مربيان بحث ميکند، با موضوع ارتباط مطلوب (فصل سوم) آغاز مي شود. برقراري ارتباط مؤثر به سادگي آنچه که بنظر مي رسد نيست و مستلزم گوش دادن و صحبت کردن است. در مواردي مانند برخورد با يک مربي عصبي، قضاوت با داور همکار، و يا گفتگو با مدير اجرايي قبل از بازي، وجود ارتباط مؤثر ضروري است.

اعتماد به نفس به برقراري ارتباط مؤثر داوران کمک ميکند و اين ويژگي مهم در فصل چهارم بحث مي شود. اطمينان، قالب سازنده قضاوت مؤثر است. اطمينان بر تمام کارهايي که انجام مي دهيد تأثير مي گذارد. داور مطمئن، قاطع عمل ميکند و برآنچه که در زمين يا ميدان رخ مي دهد، کنترل دارد. در اين فصل درباره ويژگي داوران مطمئن، رابطه بين اطمينان و عملکرد و تکنيک هاي توسعه دهنده اطمينان بحث خواهيم کرد.
در بخش سوم، بر روي جنبه هاي هيجاني قضاوت تأکيد شده است. فصل پنجم، چگونگي حفظ انگيزه در يک داور را شرح ميدهد. مقابله با انتقاد و بازخورد منفي داوران ديگر دشوار است. اما براي حفظ انگيزش و ميل خود، به سادگي مي توان اهدافي خاص تدوين کرد. با اين وجود، تنها تدوين هدف نيز کافي نيست. لذا اصول و راهبردهاي خاصي را براي تدوين هدف مطرح مي کنيم.

حفظ انگيزه و داشتن روحيه براي يک ابلاغ قضاوتي مهم است. اما هيجان بيش از اندازه، مخرب است. در فصل ششم در مورد، نقش اضطراب در عملکرد داور بحث ميشود، ابتدا منابع بالقوه اضطراب را معرفي کرده و چگونگي تأثير اضطراب بيش از حد بر جسم و روان را مورد بحث قرار خواهيم داد، سپس رابطه بين اضطراب و عملکرد را تشريح کرده و تکنيک هاي آرام سازي را که در حفظ آرامش و کنترل در شرايط فشارزا مؤثرند مشخص خواهيم کرد.

حفظ تمرکز روي عمل، نکته کليدي ديگري در قضاوت مؤثر است. تمرکز کانوني مطلوب به تصميم گيري و بهبود تشخيص کمک ميکند. در بخش چهارم نگاه دقيق تري خواهيم داشت به اينکه چگونه داوران مي توانند روي عمل بهتر متمرکز شوند. در فصل هفتم مفهوم تمرکز را با توجه به مشکلات مربوط به توجه که داوران با آن مواجه هستند، مورد بحث قرار داده و انواع راهبردها و تکنيک هاي در محيط کار و خانه را به منظور بهبود تمرکز مطرح مي کنيم. يک تکنيک جالب توجه را که در تمرکز، افزايش اطمينان و کاهش اضطراب مؤثر است در فصل هشتم مورد بررسي قرار خواهيم داد. تصويرسازي ذهني که در برگيرنده تجسم عملکرد فردي است، بخصوص براي يک قضاوت مؤثر مهم است. چون داوران فرصت هاي کمي براي تمرين جسماني مهارت هاي خود دارند، لذا تصويرسازي ذهني يک شيوه بسيار مناسب براي آماده سازي قبل از بازي است. براي انجام برنامه تمرين تصويرسازي ذهني رويکرد گام به گام را ارائه مي دهيم که شامل تمريناتي است که در خانه، قبل از ابلاغ يا در حين وقفه هاي بازي کاربرد دارد.

مهارتهاي رواني ارائه شده در بخش اول کتاب روانشناسی داوری که در بخش چهارم، بسط بيشتري يافته است به شما کمک مي کند که قضاوت بهتري ارائه دهيد و از آن بيشتر لذت ببريد. بخش پنجم «قضاوت را ترک مکن»، شيوه هاي تداوم لذت از قضاوت را شرح مي دهد. لذت بخصوص براي داوران مهم است چرا که آنها اغلب از سوي مربيان، ورزشکاران، تماشاگران و رسانه ها با تعبيراتي منفي مواجه مي شوند. در فصل نهم، تحليل رفتگي که متأسفانه به داوران ضربه ميزند را مورد توجه قرار ميدهيم. ضمن ارائه تعريفي از تحليل رفتگي، مراحل آن را شرح خواهيم داد، عوامل مستعدکننده آن را شناسايي خواهيم کرد و چگونگي پيشگيري از آن را تشريح خواهيم کرد. فصول يکم تا هشتم شما را به طور کامل براي مقابله مؤثر با شرايط ايجاد شونده در حين مسابقات آماده ميکنند اما عوامل اثرگذار خارج از بازي هم چون داروها و موضوعات حقوقي مي توانند از لحاظ رواني بر داور اثر بگذارند. لذا شما بايد موضوعاتي را بيش از موضوعات مربوط به قضاوت بدانيد. چنين موضوعات مهمي در فصل 10 آورده شده و اگر به آنها توجه نشود مي تواند اثر رواني قابل توجهي بر قضاوت بگذارد. با مطالعه کتاب روانشناسی داوری انگيزه و علاقه بيشتري براي دستيابي به توفيق بيشتر در داوري خواهيد يافت. اميد بسياري است که خوانندگان با فراگيري مهارت هاي بيشتر به وسيله اين کتاب، در جهت نيل به اهداف خود از آن بهره ببرند.

آنچه در کتاب روان شناسی داوری می خوانید :

بخش اول. آمادگي
فصل اول: ويژگي هاي رواني يک داور خوب
فصل دوم: آماده شدن براي قضاوت

بخش دوم. مشارکت
فصل سوم: ارتباط
فصل چهارم: اطمينان

بخش سوم. روحيه گرفتن
فصل پنجم: انگيزش
فصل ششم: آرامش

بخش چهارم. متمرکز شدن
فصل هفتم: تمرکز
فصل هشتم: تصوير سازي ذهني

بخش پنجم: قضاوت را ترک مکن
فصل نهم: تحليل گرفتگي
فصل دهم: عوامل اثرگذار رواني خاص