کار با نیروهای داوطلب

کتاب کار با نیروهای داوطلب بر روی داوطلبان ورزشی، خصوصیات آنها، سهم آنها در استمرار ورزش، محیط‌ها و سازمان‌هایی که در آنها کار می‌کنند و مباحث مرتبط با مدیریت آنها تمرکز می­‌کند.

ورزش سازمان‌یافته صحنة مهمی برای نهضت داوطلبی است و در میان داوطلبان ورزش بسیاری از کشورها، اکثریت با داوطلبانی است که وقتشان را در محیط‌های سازمانی رسمی صرف می‌کنند. داوطلبان ورزشی و سازمان‌های ورزشی داوطلبی (VSOs)، هستة سیستمِ ورزشِ باشگاه- محور را در کشورهایی از قبیل استرالیا، کانادا، نیوزیلند و انگلستان تشکیل می‌دهند. سهم چشم‌گیر داوطلبان در استمرار و توسعة ورزش نشان می‌دهد که با وجود تمایلات فزاینده در استخدام کارمندان حرفه‌ای، داوطلبان اهمیت زیادی برای آیندة سیستم‌های ورزشی ملی دارند.

خصیصة برجستة سازمان‌های ورزشی داوطلبی و نهضت داوطلبی ورزشی، تنوع آنهاست. خصوصیات داوطلبان، سازمان‌هایی که آنها در آن کار می‌کنند و ماهیت و میزان دخالت آنها باید درک شود تا اثر‌بخشی، کارایی و رضایت داوطلبان ورزشی در برنامه‌ریزی، مدیریت و دستیابی به ‌ورزش سازمان‌یافته در میان جوامع به حداکثر برسد. این کتاب تحلیل جامعی از مباحث مرتبط با مدیریت و کار با داوطلبان را در سیستم‌های ورزش باشگاه-‌‌محور ارائه می‌کند. اگر چه برای دستیابی به پیشرفت در ورزش، وجود داوطلبان ورزشی لازم‌اند، اغلب برخی از فشارهای اجتماعی و سازمانی که موانعی برای داوطلبان به‌وجود می‌آورند، ظرفیت آنها را برای تحقق این امر محدود می‌کنند. این فشارها شامل فشارهای زمانی، تغییر تمایلات جمعیت‌شناختی، تغییر ارزش‌های جامعه، و محیطی هستند که روزبه‌روز تمایلات تجاری آن بیشتر می­‌شود. همچنین، سازمان‌های ورزشی داوطلبی به‌طور روزافزون با محیط پیچیده و متغیر قانونی مواجه‌اند، به‌ویژه اعضای باشگاه‌های ورزشی و مشارکت‌کنندگان ورزشی درمی‌یابند که سازمان‌های ورزشی داوطلبی حرفه‌ای‌تر شده‌اند و بنابراین باید در مقابل اعمالشان، مسئولیت‌ بیش‌تری بر عهده بگیرند. دولت نیز بر سازمان‌های ورزشی داوطلبی و داوطلبان فشار می‌آورد. روابط بین دولت و سازمان‌های ورزشی داوطلبی اکنون در جهت همکاری قرارداد-محور توسعه یافته است و این موضوع را انعکاس می‌دهد که دولت، تأمین مالی ورزش را نوعی سرمایه‌گذاری در نظر می‌گیرد و همچنین سیستم ورزش را بستری برای اجرای سیاست‌ها و دستیابی به پیشرفت‌های اجتماعی و اقتصادی وسیع‌تر در نظر می­‌گیرد. موفقیت سیاست‌های ورزشی دولت، عمدتاً به‌ ظرفیت بخش داوطلبی و به‌ انگیزش داوطلبان برای کار با این بخش و در برخی از موارد، قبول مسئولیت از طرف داوطلبان برای تحقق چنین سیاست‌هایی وابسته است.

سازمان‌های ورزشی داوطلبی و داوطلبان و کارمندان حرفه‌ای که در آنها کار می‌کنند نیز با سلسله چالش‌های درون‌سازمانی مواجه‌اند. این چالش‌ها، نیاز به ‌مدیریت تغییرات در رسمیت­‌گرایی و تمرکز‌گرایی، امکان بروز تعارض بین داوطلبان و متخصصان و تأکید فزاینده بر فرآیندهای اداری و کمیته‌ای مناسب را شامل می‌شود. به‌منظور مدیریت تأثیرات این مسائل، بسیاری از سازمان‌های ورزشی داوطلبی ساختارهای رسمی‌تر و روش­‌های مدیریتی را در پیش‌گرفته‌اند؛ چیزی که ممکن است با انتظارات و انگیزه‌های همة داوطلبان ورزشی سازگار نباشد. بیشتر آثار معاصر از به‌کارگیری آموزه­‌های مدیریت منابع انسانی برای مدیریت و کار با داوطلبان حمایت می‌کنند. این رویکرد چندین محدودیت قابل ‌توجه دارد که شامل پیش‌­فرض‌های زیربنایی مدیریت منابع انسانی، فقدان افراد هماهنگ‌کنندۀ داوطلبان در بین سازمان‌های ورزشی داوطلبی، پیچیدگی نقش‌های داوطلبانه و تجاربِ داوطلب در سازمان‌های ورزشی داوطلبی است.

کتاب حاضر در درجة اول برای دانشگاهیان و کسانی که می‌خواهند خصوصیات داوطلبان ورزشی، سهم و نقش آنها در زنده نگه داشتن ورزش، سازمان‌هایی که در آنها کار می‌کنند و مباحث مرتبط با مدیریت داوطلبان ورزشی را دریابند، نوشته شده است. فصل اول مقدمه‌ای برای نقش‌ها و تأثیرات داوطلبان و سازمان‌های «بخش سوم» در زنده نگه داشتن و پیشرفت جوامع به‌ دست می‌دهد. فصل دوم تا هفتم حوزه و ماهیت ورزش را در ارتباط با قسمت‌های دیگر «بخش سوم» در ‌بر ‌می‌گیرد و جهت‌گیری‌های اخیر در مشارکت داوطلبان، نقش داوطلبان در توسعه ورزش، اهداف و آثار سیاست‌های دولت، مسائل حقوقی، ساختار سازمان‌های ورزشی داوطلبی و مدیریت داوطلبان ورزش را بررسی می‌کند. فصل هشتم تا یازدهم روی موضوعات و گرایش‌های خاص در چهار حوزة اصلی از فعالیت داوطلبانه ورزشی تمرکز می‌کند که عبارتند از: اداره، داوری، مربی‌گری و رویدادهای ورزشی. فصل دوازدهم دربارة چالش‌های داوطلبان ورزشی در آینده و مدیریتشان بحث می‌کند.

از دیرباز بخشی از خدمات مورد نیاز جوامع به صورت داوطلبانه و توسط افراد خیرخواه تأمین می‌شده است. عرضه چنین خدماتی همواره دچار فراز و فودهایی شده و تحت تأثیر عوامل مختلفی از قبیل سرمایه اجتماعی، معیشت عومی، سطح آگاهی مردم و … بوده است. به علاوه پدیده‌هایی همچون جنگ، قحطی و بلایای طبیعی تأثیر ویژه‌ای در افزایش عرضه خدمات داوطلبانه داشته است.
خدمات داوطلبانه اغلب در عرصه‌های اجتماعی صورت می‌پذیرد که منفعت و صلاح عمومی را در بر دارند.با توجه به اینکه در قرون اخیر (به ویژه پس از احیای بازی‌های المپیک)، ورزش نیز در زمره پدیده‌هایی قرار گرفته که اهداف آن در راستای منافع عمومی (سلامت و توانمندی جسمی و روانی) است. لذا شاهد افزایش قابل ملاحظه‌ای در ارائه خدمات داوطلبانه توسط مردم در این بخش بوده‌ایم.

نظر به پیشینه غنی فرهنگ ایرانی و اسلامی کشورمان، فرهنگ داوطلبی همواره در بین ایرانیان رواج داشته است. از نمونه‌های اخیر این پدیده در ایران می‌توان به جنگ تحمیلی و زلزله بم اشاره کرد که باعث سرازیر شدن کمک‌های داوطلبانه مردم شد. علیرغم اینکه آموزه‌های دینی تأکید بسیاری بر کمک‌های انسان‌دوستانه دارند اما در جامعه ایران کمتر شاهد فعالیت‌های داوطلبانه در بخش ورزش هستیم. شاید یکی از دلایل این باشد که از نظر افکار عمومی جامعه ایران هنوز کمک به بخش ورزش یک فعالیت انسان‌دوستانه تلقی نمی‌شود. از طرف دیگر با توجه به نو بودن موضوع داوطلبی در ورزش در داخل کشور، مدیران و سیاستگذاران ورزشی اطلاع کمتری در مورد اهمیت این موضوع و همچنین سازوکارهای اجرای آن دارند.

کتاب حاضر در مورد نیروی داوطلب در ورزش توسط اساتیدی به نگارش درآمده است که تحقیقات متعددی از آن‌ها در زمینه داوطلبی ورزشی در نشریات معتبر علمی بین‌المللی به چاپ رسیده است. در این کتاب علاوه بر اینکه اهمیت داوطلبی به صورت عام و داوطلبی در ورزش به صورت خاص و به خوبی بیان شده است، حوزه‌های مختلف نهضت داوطلبی در ورزش مورد بحث قرار گرفته است. مطالعه کتاب حاضر که می‌تواند دانش خواننده را در مورد انگیزه داوطلبان ورزشی، نحوه تعامل با آنان، مسائل و مشکلات موجود و … را ارتقا دهد، برای مدیران سازمان‌های ورزشی، اساتید دانشگاه، دانشجویان تربیت بدنی و محققان حوزه ورزش توصیه می‌شود.
با توجه به حرکت ورزش کشور به سمت حرفه‌ای شدن، بهره‌گیری از نیروهای داوطلب در ورزش به ویژه در بخش ورزش تفریحی و تربیتی اجتناب‌ناپذیر جلوه می‌کند.امید است با ارتقای سطح آگاهی عمومی در مورد اثرات عمیق مادی و معنوی توسعه نهضت داوطلبی در پیشبرد اهداف تربیت بدنی شاهد نهادینه شدن فرهنگ داوطلبی در ورزش کشور باشیم.

آنچه در کتاب کار با نیروهای داوطلب در ورزش می خوانید :

فصل اول: نقش ورزش در تداوم جوامع (مترجم: مهران میزانی)
فصل دوم : داوطلبان ورزشی (مترجم: مهران میزانی)
فصل سوم : داوطلبان و توسعه ورزشی (مترجم: مهران میزانی)
فصل چهارم: داوطلبان و سیاست دولت (مترجم: مهران میزانی)
فصل پنجم : مسائل حقوقی (مترجم: مهران میزانی)
فصل ششم : ابعاد ساختاری سازمان‌های ورزشی داوطلبی (مترجم: مهران میزانی)
فصل هفتم: مدیریت داوطلبان ورزشی (مترجم: امین قنبری)
فصل هشتم: مجریان ورزشی داوطلب (مترجم: امین قنبری)
فصل نهم: داوران ورزشی (مترجم: امین قنبری)
فصل دهم: مربیان داوطلب (مترجم: امین قنبری)
فصل یازدهم: داوطلبان رویدادهای ورزشی (مترجم: امین قنبری) 165
فصل دوازدهم: چالش‌های آینده در کار با داوطلبان (مترجم: امین قنبری)
منابع و مأخذ